جزیره مرجانی خارک حدود یک میلیون سال پیش در اثر حرکات زیر سطحی به‌وجود آمده است. این جزیره که حدود ۳۵ کیلومتر از ساحل گناوه فاصله دارد، از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان بوشهر است و حدود ۸ کیلومتر طول و ۴ کیلومتر عرض دارد. ارتفاع جزیره از سطح دریا حدود ۳ متر و آب و هوای آن مرطوب و بیشتر با بادهای شرجی همراه است. به علت نزدیکی به مناطق نفت‌خیز، موقعیت خوب دریایی و عمق مناسب برای پهلوگیری نفتکش‌های عظیم، جزیره خارک مناسب‌ترین مکان برای صدور و بارگیری نفت‌خام تشخیص داده شد و پس از عقد قرارداد با کنسرسیوم نفت در سال ۱۳۳۷ نخستین اقدام‌های پروژه ساخت اسکله‌های بارگیری و مخازن ذخیره‌سازی نفت خام در آن آغاز شد و نخستین قطره نفت خام در سال ۱۳۴۰ وارد این جزیره شد. در دهه ۱۳۳۰ پس از عقد قرارداد با کنسرسیوم نفت و آغاز پروژه‌های ساخت مخازن ذخیره‌سازی نفت خام و اسکله‌های بارگیری، ابتدا اسکله شرقی به شکل L ساخته و سپس به شکل (T) تکمیل شد. این اسکله قابلیت پهلودهی هم‌زمان ۶ نفتکش تا ظرفیت ۲۷۵ هزار تن را دارد. اسکله آذرپاد در غرب جزیره و در دریا با فاصله حدود ۱۴۵۵ متر از ساحل با چهار پهلوگیر ساخته شده است. نفتکش‌های تا ظرفیت ۵۰۰ هزار تن از این اسکله برای بارگیری و حمل نفت استفاده می‌کنند. اسکله آذرپاد مجهز به سیستم کمک ناوبری پیشرفته، سیستم اطفای حریق خودکار و نیمه‌خودکار و سیستم چرخشی و گرمایشی سوخت به‌منظور جلوگیری از لخته شدن است. این اسکله اکنون قابلیت پهلودهی ۳ نفتکش با ظرفیت‌های ۳۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تن را به‌طور هم‌زمان دارد. از ویژگی‌ مهم جزیره خارک که آن را به‌عنوان محلی ممتاز برای ذخیره‌سازی و صادرات نفت خام تبدیل کرده، وجود ارتفاعات مناسب برای احداث مخازن نفت خام و همچنین نزدیکی به مناطق نفتخیز جنوب است. در منطقه عملیاتی خارک بیش از ۴۰ مخزن ذخیره‌سازی نفت خام با ظرفیت ۲۰ میلیون بشکه وجود دارد که نفت خام ارسالی از مناطق نفتخیز جنوب که با خطوط لوله زیردریایی وارد خارک می شود را ذخیره‌سازی می‌کند.
شانا/عکس‌ها:مجتبی محسنی