این روزها اگرچه خبرها حول محور اعتراضات در ایران و رویدادهای مرتبط با آن می چرخد و عموما کمتر کسی حوصله پیگیری سایر خبرها و تحلیلها را دارد، اما یک خبر، بیشتر مورد توجه قرار گرفت و آن هم موضوع مبادله زندانیان ایرانی – آمریکایی، یعنی نمازی ها با ۷ میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران بود.

این روزها اگرچه خبرها حول محور اعتراضات در ایران و رویدادهای مرتبط با آن می چرخد و عموما کمتر کسی حوصله پیگیری سایر خبرها و تحلیلها را دارد، اما یک خبر، بیشتر مورد توجه قرار گرفت و آن هم موضوع مبادله زندانیان ایرانی – آمریکایی، یعنی نمازی ها با ۷ میلیارد دلار از دارایی های بلوکه شده ایران بود. هرچند آمریکا اعلام کرده معامله ای در کار نبوده اما فرض کنیم که خبر درست است و خروج نمازی از ایران نمی تواند بدون هیچ معامله ای صورت گرفته باشد. آنچه موجب شد در این اوضاع و احوال، درباره این موضوع دست به قلم شوم، نه اصل موضوع بلکه تحلیل های مرتبط با آن در برخی روزنامه های اصولگرای حامی دولت است. آنها تلاش کردند روی این موضوع تاکید کنند که میلیاردها دلار از دارایی های ایران، بدون برجام آزاد شد. در رد این استدلال فقط دو نکته را یادآوری می کنم:

1-هدف از احیای برجام، صرفا آزادسازی دارایی های ارزی ایران نیست، بلکه اصل موضوع لغو تحریم و جذب منابع مالی و سرمایه گذاری خارجی در کشور است تا چرخهای اقتصاد کشور به حرکت در بیاید. این که روی فرع ماجرا – آزادسازی احتمالی ۷ میلیارد دلار – تاکید کنیم اما اصل ماجرا – یعنی رفع تحریم – را به حاشیه ببریم، تنها از افکاری بر می آید که کوتاه مدت را می بینند و برای این هفت میلیارد دلار نقشه کشیده اند.

2-اگر تحریم لغو شود، با همین قیمت نفت هم که از صد دلار پایین آمده و به ۸۰ دلار رسیده، ظرف یک ماه و نیم، می توانیم ۷ میلیارد دلار درآمد کسب کنیم. در ماهها و سالهای اخیر چندین ۷ میلیارد دلار از ملت دریغ شد چون تحریم بودیم. پس بزرگنمایی آزادسازی بخشی از دارایی های مسدودشده ارزی ایران، نمی تواند اصل موضوع، یعنی لغو تحریم را به حاشیه ببرد.
البته از این موضوع بگذریم که مشخص نیست این دارایی های ارزی مسدودشده، پس از آزادسازی، چگونه و در چه مسیری مصرف می شود و این همه شتاب برای آزادسازی این دارایی ها در شرایط کنونی چیست. غرض، صرفا توضیح کوتاهی بر مغالطه حامیان دولت درباره این به اصطلاح موفقیت دیپلماتیک بود.

حمیدرضا شکوهی، روزنامه اعتماد/سه‌شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۱