تکمیل و توسعه میدانهای مشترک نفت و گاز را میتوان از اولویتهای مهم دولت سیزدهم بهموازات افزایش صادرات نفت خام دانست که برنامه ویژهای برای آن تدارک دیده شده است تا هرچه بیشتر در مسیر حفظ منافع ملی ایران گام برداشته شود. منافعی که هرکدام از دولتها وظیفه صیانت از آنها را در تولید، توسعه و نگهداشت عهدهدار هستند.
تکمیل و توسعه میدانهای مشترک نفت و گاز را میتوان از اولویتهای مهم دولت سیزدهم بهموازات افزایش صادرات نفت خام دانست که برنامه ویژهای برای آن تدارک دیده شده است تا هرچه بیشتر در مسیر حفظ منافع ملی ایران گام برداشته شود. منافعی که هرکدام از دولتها وظیفه صیانت از آنها را در تولید، توسعه و نگهداشت عهدهدار هستند.
به گزارش شانا، طبق اعلام جواد اوجی، وزیر نفت، تکمیل توسعه میدانهای مشترک از اهم واجبات است و میدانهای مشترکی که تا امروز بهسراغ آنها نرفتهاند، در دولت سیزدهم تعیین تکلیف میشوند. در این زمینه نیز برنامه مدونی برای تکمیل توسعه میدانهای مشترک داریم. گستردگی میدانهای نفت و گاز در ایران سبب شده برخی از این میدانها با کشورهای همسایه مشترک باشد و نیمی از میدانها در طرف ایران و نیمی دیگر در طرف کشور همسایه قرار بگیرد. ایران در تمامی سالهای پس از انقلاب غیر از دوران جنگ، هرسال کشف جدیدی داشته و در این مدت در مجموع ۷۳ میدان مشتمل بر ۳۶ میدان نفتی و ۳۷ میدان گازی کشف شده که از این میان، بخش زیادی میدان مرزی و مشترک بودهاند.
ایران با در اختیار داشتن حداقل ۲۸ میدان مشترک نفت و گاز با کشورهای همسایه از جمله ۱۸ میدان نفتی، چهار میدان گازی و ۶ میدان نفت و گاز، یکی از معدود کشورهای جهان با این تعداد ساختار مشترک است. از این ۲۸ میدان، ایران با عراق ۱۲ حوزه مشترک، با امارات هفت مخزن مشترک، با قطر و عمان هرکدام دو مخزن مشترک و با عربستان، کویت و ترکمنستان هرکدام یک مخزن مشترک دارد و به عبارتی حدود ۵۰ درصد ذخایر گاز طبیعی ایران در مخازن مشترک است. از این رو مطالعه و شناخت تمامی ابعاد سیاسی، فنی، اقتصادی و حقوقی توسعه مخازن مشترک هیدروکربوری با تأکید بر مدیریت صیانتی مخزن، از اهمیت و ضرورت برخوردار است و دولت سیزدهم با توجه به حیاتی بودن این مسئله برای منافع کشور، آن را در صدر اولویتهای خود قرار داده است.
تشکیل کارگروه راهبری مخازن مشترک نفت و گاز
به این ترتیب، کارگروه راهبری مخازن مشترک نفت و گاز با ابلاغ مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران تشکیل شده است.
در ابلاغیه مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران خطاب به مدیران عامل شرکتهای تابع و مدیران و رؤسای واحدهای ستادی این شرکت آمده است: با استناد به اسناد بالادستی، قوانین برنامههای پنجساله توسعه کشور، بهویژه سیاستهای کلی نظام ابلاغی مقام معظم رهبری در زمینه صیانت از منافع ملی در مخازن مشترک نفت و گاز، همسو با برداشت حداکثری از میدانهای مشترک نفت و گاز و اولویتدهی به برنامهها و اقدامهای اکتشافی، توسعهای و تولیدی در شرکت ملی نفت ایران و بهمنظور استفاده حداکثری از ظرفیتهای ستادی و عملیاتی و همکاری تمامی کارشناسان، نخبگان و صنعتگران، کارگروه راهبری مخازن مشترک نفت و گاز تشکیل میشود.
محدوده فعالیت کارگروه
محدوده فعالیت کمیته شامل تمامی فعالیتهای مرتبط با مخازن مشترک تولیدی و میدانهای مشترک در حال توسعه و توسعهنیافته نفت و گاز و ظرفیتهای اکتشافی هیدروکربنی مرزی خواهد بود و اهم شرح وظایف در سه حوزه میدانهای تولیدی، توسعهای و ظرفیتهای اکتشافی هیدروکربنی مرزی موارد تدوین و ابلاغ سیاستها، برنامهها و نقشه راه توسعه و تولید از میدانهای مشترک نفت و گاز، تدوین و نظارت بر پیادهسازی نقشه راه توسعه دانش فنی و بهکارگیری فناوریهای نو برای افزایش ضریب برداشت از میدانهای مشترک بهمنظور افزایش برداشت و حداکثرسازی سهم کشور، برنامهریزی با رویکرد اولویت تولید از مخازن مشترک در برنامههای کوتاهمدت سالانه و بلندمدت، اولویتدهی به طرحهای اکتشافی، تولیدی، حفظ و نگهداشت و توسعهای میدانهای مشترک نفت و گاز در تدوین برنامهها و تخصیص منابع انسانی، مالی، دکل، تجهیزات و دیگر منابع و فرآیندهای تصمیمسازی و تصمیمگیری، نظارت بر حسن اجرای پروژههای اکتشافی و توسعهای و برنامههای تولیدی میدانهای مشترک، تدوین و نظارت بر حسن اجرای برنامه جامع اکتشافی برای پوششدهی همه نواحی مرزی کشور (خشکی و دریا)، تدوین و پیادهسازی راهکار و فرآیندهای نظارت و رصد دائمی فعالیتها و برنامههای اکتشافی، تولیدی و توسعهای کشورهای همسایه در میدانهای مشترک بهمنظور حراست از منافع ملی، پیگیری ایجاد و نظارت بر فعالیتهای کمیتههای مشترک فنی میدانها با کشورهای همسایه با هدف تولید متعادل و متناسب و جلوگیری از رقابتهای منفی مخرب، ایجاد سامانه مرکزی تولید و فعالیتهای فعلی و برنامههای اکتشاف، توسعه و تولید میدانهای مشترک برای مدیریت متمرکز و ایجاد کارگروههای فنی بهمنظور ارزیابی، تصمیمسازی و تهیه و تدوین گزارشهای منظم 6 ماهه خواهد بود.
راهبری یکپارچه فعالیتها
نشستهای کمیته بهصورت منظم زیر نظر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و عضویت مدیران ستادی و شرکتهای تابع و با رویکرد سیاستگذاری، برنامهریزی، تصمیمگیری و راهبری یکپارچه فعالیتها و انسجامبخشی به فعالیتهای گسترده زنجیره اکتشاف، ارزیابی، توسعه و تولید در میدانهای مشترک نفت و گاز تشکیل خواهد شد. مدیریتهای ستادی و مدیران عامل و هیئتمدیره شرکتهای تابع موظف به اجرا و پیگیری تصمیمهای کمیته و ارائه گزارش عملکرد خواهند بود.
اهداف مهم وزارت نفت
بدون شک تشکیل کارگروه راهبری مخازن مشترک نفت و گاز میتواند به انسجام هرچه بیشتر فعالیتها در مسیر تکمیل و توسعه میدانهای مشترک نفت و گاز بینجامد.
همان هدفگذاری که جواد اوجی بر آن تأکید داشته و در برنامه خود برای وزارت نفت در سرفصل اکتشاف، توسعه، حفظ و نگهداشت تولید (نفت، گاز و میعانات) با اولویت میدانهای مشترک برنامههایی همچون تعیین تکلیف اکتشاف، توسعه، تولید و نگهداشت توان تولید از میدانهای مشترک نفتی و گازی اعم از توسعه نیافته و قدیمی در نواحی خشکی و دریا، ایجاد بستر مناسب و ارائه مشوقهای لازم بهمنظور جذب سرمایه و تأمین مالی توسعه و تولید از میدانهای مشترک، رفع و اصلاح رویههای موجود مانند اصلاح نوع قراردادها و شیوه مناقصات با هدف بهبود وضعیت توسعه و افزایش و نگهداشت توان تولید با اولویت میدانهای مشترک، تکمیل توسعه میدان گازی پارس جنوبی، اجرای برنامههای گسترده نگهداشت توان تولید میدان گازی پارس جنوبی و تعیین تکلیف فشارافزایی این میدان، تهیه طرح جامع به همراه پیشبینی منابع مالی موردنیاز بهمنظور بازسازی و نوسازی تأسیسات تولید نفت و گاز مورد اشاره قرار گرفته است. جواد اوجی در برنامه پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی با اشاره به عدم تعیین تکلیف توسعه و تولید میدانهای مشترک نفت و گاز تصریح کرد: بهمنظور تعیین تکلیف، تکمیل/ توسعه و تولید حداکثری از میدانهای مشترک نفتی و گازی مهم در نواحی خشکی و دریایی اقدام مؤثری صورت نگرفته است و در سال ۹۲ نسبت به فسخ برخی قراردادهای سرمایهگذاری خارجی و داخلی اقدام شده است که برای مثال به فسخ قرارداد خارجی توسعه میدان مشترک آزادگان جنوبی و قراردادهای داخلی توسعه فاز ۱۱ میدان مشترک پارس جنوبی و فرزاد آ میتوان اشاره کرد.