امضای تفاهمنامه های متعدد در مجموعه وزارت نفت، همچنان ادامه دارد. تفاهمنامه هایی که غالبا ضمانت اجرایی و حتی برنامه مدون ندارند، اما به عنوان دستاورد در کارنامه وزارت نفت تبلیغ می شوند.

 اخبار نفت: امضای تفاهمنامه های متعدد در مجموعه وزارت نفت، همچنان ادامه دارد. تفاهمنامه هایی که غالبا ضمانت اجرایی و حتی برنامه مدون ندارند، اما به عنوان دستاورد در کارنامه وزارت نفت تبلیغ می شوند. در تازه ترین نمونه، تفاهمنامه جدیدی با حضور وزیر نفت توسط شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی امضا شده است. مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی در ماههای اخیر بارها بر ضرورت احداث مخازن ذخیره سازی فرآورده های نفتی تاکید داشته و در همین راستا تفاهمنامه تامین مالی احداث مخزنگاه ذخیره سازی شهید نادر مهدوی در استان هرمزگان، روز سه شنبه با حضور وزیر نفت امضا شد تا در آینده‌ای نزدیک شاهد افزایش ۶۰۰ میلیون لیتری ظرفیت ذخیره‌سازی فرآورده‌های نفتی در جنوب کشور باشیم. امضای این تفاهمنامه را از چند منظر می توان رخدادی عجیب در صنعت پالایش و پخش ارزیابی کرد.  

اصرار مدیران شرکت پالایش و پخش بر احداث مخازن ذخیره سازی در شرایطی به امضای یک تفاهمنامه منجر شده که هم اکنون میزان تولید و مصرف بنزین در کشور تقریبا برابر شده و در سال جاری شاهد تراز منفی و به تبع آن واردات بنزین خواهیم بود. اگرچه مدیریت جدید پالایش و پخش، دو پروژه پتروپالایشگاه سردار سلیمانی و پالایشگاه خوزستان را در دستور کار قرار داده اما حتی منابع مالی این دو طرح نیز روشن نیست و با توجه به پروژه های در دست اجرا، بعید به نظر می رسد ظرف چهار سال آینده شاهد افزایش چندانی در تولید فرآورده های نفتی و بویژه بنزین باشیم. در چنین شرایطی پرسش مهم این است که ساخت مخازن ذخیره سازی از چه اولویتی برخوردار است که مدیران پالایش و پخش اصرار به اجرای آن دارند؟ 

کاربرد مخازن ذخیره سازی، برای زمانی است که تفاوت محسوسی بین تولید و مصرف وجود دارد و در این صورت نیاز به ذخیره سازی ایجاد می شود تا فرآرده ها و از جمله بنزین ذخیره شده در زمان مناسب عرضه یا حتی صادر شود. در شرایطی که میزان تولید ما در ماههای گذشته به زیر صد میلیون لیتر در روز رسیده و میزان مصرف افزایش یافته، عملا بنزین چندانی برای ذخیره و صادرات باقی نمی ماند که نیازی به ذخیره سازی آن وجود داشته باشد. 

به یاد داریم که در زمان دولت گذشته که تولید بنزین به حداکثر رسیده بود و با توجه به افزایش تولید و کاهش مصرف بنزین، صادرات بنزین هم افزایش داشت، ذخیره سازی در مخازن موجود که غالبا در همان دوره به بهره برداری رسید انجام شد. در واقع زیرساختهایی همچون احداث بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر خط لوله، ایجاد بیش از یک میلیارد لیتر ظرفیت ذخیره سازی و افزایش ۳۰۰ درصدی ظرفیت بنادر صادراتی کشور در بندرعباس و ماهشهر در همان زمان که صادرات بنزین آغاز شد، ایجاد شده بود.  

البته امیدواریم زیرساختهای حوزه پالایش و پخش در این دوره هم تقویت شود اما واقعیت آن است که ابتدا باید افزایش تولیدی وجود داشته باشد تا نیاز به ذخیره سازی و صادرات، ایجاد شده و برای رفع آن برنامه ریزی شود. وقتی تولید و مصرف کشور برابر شده و کفه ترازو در حال سنگینتر شدن به سمت مصرف است و این به معنای ناگزیر بودن به واردات بنزین در ماههای آتی برای تامین نیاز داخل است، امضای تفاهمنامه برای احداث مخازن ذخیره سازی، اقدامی فاقد اولویت و صرفا برای پر کردن کارنامه امضا کنندگان ارزیابی می شود. آن هم با توجه به اینکه حتی هیچ تاریخ مشخصی برای راه اندازی این پروژه اعلام نشده و چشم انداز آن هم، همانند پروژه های پالایشگاهی، مشخص نیست! بهتر آن است مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی، ابتدا برای توسعه ظرفیت پالایشی، کنترل مصرف داخلی و تداوم اقداماتی همچون توسعه صنعت سی ان جی که متاسفانه با تغییر دولت دچار وقفه شده و برنامه های کنترل مصرف بنزین را با چالش مواجه کرده و امیدها برای کاهش مصرف بنزین را کاهش داده است، چاره اساسی بیندیشند و سپس به دنبال امضای تفاهمنامه برای ساخت مخازن ذخیره سازی باشند که با وضعیت فعلی بعید است به قرارداد تبدیل شود!