پیامدهای ژئوپلیتیکی توافق اوپک‌پلاس

اوپک‌پلاس از یک چارچوب فنی به یک چارچوب اقتصادی و ژئوپلیتیکی نوظهور تغییر کرده است و به دلیل جنگ اوکراین و الزامات روسیه؛ واکنش‌های تنش‌آمیز آمریکا بی‌اعتمادی کشورهای عربی خلیج فارس به شریک آمریکایی خود نیز عمیق‌تر کرد.
به گزارش ایلنا از عربی ۲۱، امیرحسین زمانی‌نیا، نماینده ایران در اوپک‌پلاس هنگام خروج از نشست با نمایندگان ۱۳ کشور عضو اوپک و ده متحد آنها (اوپک پلاس) از کاهش روزانه «دو میلیون بشکه‌ای» تولید نفت از ماه نوامبر خبر داد‌. واکنش‌های اولیه به این کاهش بزرگ تولید، هیجانی بود که بیشتر در سوالات خبرنگاران آمریکایی از مقامات سعودی مشهود بود و بازتاب دهنده نگرانی مقامات ایالات متحده از پیامدهای تصمیم اوپک‌پلاس است.
اما واکنش آمریکا به تصمیم کشورهای اوپک‌پلاس سریع و استثنایی بود. کارن ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید درباره این تصمیم گفت که ائتلاف اوپک پلاس با اتخاذ تصمیم «اشتباه» برای کاهش تولید نفت در اوج درگیری‌ها در اوکراین، موضع همسو با روسیه را اتخاذ می‌کند. همچنین جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، تصمیم ائتلاف اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت خود را «ناامید» شدن جو بایدن عنوان کرد.
واکنش‌ها نشان می‌دهد که بایدن نتوانست پرونده تحریم‌ها علیه روسیه را مدیریت کند و ائتلاف اوپک‌پلاس توانست با تصمیم خود اهداف دولت آمریکا، خزانه‌داری آمریکا و فدرال رزرو در مبارزه با تورم و کاهش نرخ بهره را به باد دهد.
در ضمن ائتلاف اوپک‌پلاس بار دیگر قدرت و انسجام خود از جمله ایران، عربستان سعودی، امارات و روسیه را به اثبات رساند. با وجود نابرابری، رقابت و درگیری بین کشورهای آن؛ توافق اوپک‌پلاس از محدودیت‌های عملکرد فنی که سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی آن را تایید کرد، به سمت مرزهای ژئوپلیتیکی که از خلیج فارس و یمن تا دریای سرخ و مدیترانه امتداد دارد، فراتر رفت.
توافقی که شامل مخالفان منطقه‌ای مانند ایران، عربستان سعودی و امارات و حامیان بین‌المللی مانند روسیه می‌شد. بطوریکه میخائیل بوگدانوف معاون وزیر امور خارجه؛ محمد احمد الجابر سفیر امارات در مسکو شامگاه چهارشنبه برای بررسی وضعیت یمن و منطقه خلیج فارس پس از پایان ضرب الاجل توافقنامه آتش بس در یمن در دوم اکتبر گفتگو کردند.
دیداری که به درخواست سفیر امارات و همزمان با تهدیدهای محمد البخیتی یکی از اعضای دفتر سیاسی جنبش «انصارالله» صورت گرفت. وی گفته بود: «ما توانایی و جسارت این را داریم که در صورت برآورده نشدن خواسته‌هایمان، به تأسیسات نفتی عربستان و امارات ضربه بزنیم».
دیدار با سفیر امارات همزمان با کنفرانس خبری «تیم لندرکینگ» فرستاده ویژه آمریکا در یمن برگزار شد و در آن وی درباره موضع کشورش در مورد تمدید آتش بس در یمن بین کشورهای ائتلاف عربی و حوثی‌ها بحث و تبادل نظر کرد. این مقام آمریکایی، حوثی‌ها را به تاخیر در رسیدن به توافق- بدون ارائه راه حل‌های عملی برای از سرگیری آتش بس- متهم کرد.
تحرکاتی که به هم پیوستگی پرونده‌های منطقه‌ای و ارتباط آنها با میانجیگری‌های بین‌المللی به رهبری آمریکا و روسیه در پرونده یمن را تأیید می‌کند. در روند توافق برای کاهش تولید نفت؛ عربستان و امارات به توافق اوپک‌پلاس به عنوان یک برگ برنده نگاه می‌کنند، چون چارچوب جامع و امکان فعال کردن میانجی‌گری و آتش‌بس در یمن را فراهم می‌کند، فضای مثبتی که دولت بایدن قادر به ارائه آن نبود.
باوجود صحبت‌های مکرر بایدن در مورد همکاری امنیتی در دریای سرخ و خلیج فارس و مانورهای دریایی و هوایی، این همکاری به سرعت به چارچوب سیاسی و اقتصادی تبدیل شد که بیش از آن که منافع ریاض و ابوظبی را تامین کند، در خدمت اسرائیل و منافع آن است.
در نتیجه، اوپک‌پلاس از یک چارچوب فنی به یک چارچوب اقتصادی و ژئوپلیتیکی نوظهور تغییر کرده است و به دلیل جنگ اوکراین و الزامات روسیه؛ واکنش‌های تنش‌آمیز آمریکا بی‌اعتمادی کشورهای عربی خلیج فارس به شریک آمریکایی را نیز عمیق‌تر کرد.