تفاهمنامه‌ای پر از کلی گویی، برای اجرا نشدن!

اخبار نفت: روز سه شنبه ساختمان مرکزی وزارت نفت میزبان علیرضا زاکانی شهردار تهران بود تا با حضور جواد اوجی، تفاهم‌نامه همکاری در زمینه حوزه بهینه‌سازی مصرف انرژی بین وزارت نفت و شهرداری تهران امضا شود؛ تفاهمنامه ای که هم پر از کلی گویی است و هم تکراری!

در این تفاهمنامه، هر چیزی که درباره بهینه سازی مصرف سوخت به گوشتان خورده موجود است و به حدی کلی گویی در آن موج می زند که هیچ شک و تردیدی برای اجرا نشدن آن باقی نمی ماند! خودتان بخوانید و قضاوت کنید: "بر اساس این تفاهم‌نامه دو طرف به اجرایی‌سازی اهدافی همچون «اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و اصلاح الگوی مصرف»، «دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز در افق ۱۴۰۴»، «همکاری در تدوین و پیاده‌سازی الزام‌ها، استانداردها، مقررات ملی و طرح‌های جامع به منظور کاهش مصرف سوخت و آلاینده‌ها»، «تشریک مساعی در زمینه پژوهش، نظارت، اجرا، سرمایه‌گذاری و راهبری مجموعه‌ای از طرح‌ها و پژوهش‌های کاهش مصرف سوخت و آلایندگی‌های محیط‌ زیست»، «ارتقای شاخص‌های بهره‌وری انرژی در حوزه‌های حمل ونقل، ساختمان و صنایع مرتبط»، «توسعه شبکه همکاری فناورانه برای هم‌افزایی و پرهیز از موازی‌کاری با حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها»، «کمک به اجرای ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور» و «همکاری با هدف فرهنگ‌سازی، اطلاع‌رسانی، آموزش و تبلیغ و ترویج درباره اصلاح الگوی مصرف انرژی (ذیل ماده ۶۷ قانون اصلاح الگوی مصرف)» متعهد شدند."

جالب اینجاست که حدودا ۵۰ ماه پیش، شهرداری تهران و وزارت نفت، دقیقا در همین مکان تفاهمنامه دیگری امضا کردند که اتفاقا بهجای آن که حاوی کلی گویی باشد نقشه راه مشخصی داشت. ۱۷ بهمن ۱۳۹۶ تفاهم‌نامه همکاری توسعه حمل‌و‌نقل ریلی شهری (مترو) میان شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت و شهرداری تهران با حضور بیژن زنگنه وزیر نفت و محمدعلی نجفی شهردار وقت تهران امضا شد. آن تفاهمنامه در واقع طرح پشتیبانی از حمل‌ونقل مسافر بر اساس واگن‌های جدید از سوی شرکت ملی نفت ایران بود که بر اساس آن به ازای تحقق هر سفر اضافی مترو در شهر تهران و کلانشهرها، ۹.۸ سنت در هر سال بر اساس سال مبنا از محل صرفه‌جویی سوخت به مجریان طرح پرداخت می‌شود. طول مدت اجرای این طرح در تهران تا پایان سال ۱۴۰۹ و در کلانشهرها تا پایان سال ۱۴۱۴ پس از آغاز به کار واگن‌های جدید پیشبینی شده بود. همچنین پیشبینی شده بود با اجرای کامل این طرح در بازه زمانی یادشده حدود ۱۷,۴ میلیارد لیتر بنزین، ۷.۴ میلیارد متر مکعب CNG و ۰.۷ میلیارد لیتر گازوئیل صرفه‌جویی می‌شود و در ضمن ۴۷.۱ میلیون تن معادل دی‎اکسید‎کربن کاهش آلاینده‎های زیست‌محیطی در پی خواهد داشت.

🔻به نظر می رسد وزارت نفت و شهرداری تهران به جای امضای یک تفاهمنامه مملو از کلیات و شعار که هیچ نقشه راه مشخصی ندارد، تفاهمنامه های قبلی را پیگیری کنند. اگر تفاهمنامه قبلی به خوبی اجرا شده، آن را ادامه دهند تا به نتیجه مطلوب منجر شود و اگر هم تفاهمنامه قبلی به خوبی اجرا نشده، با بررسی عوامل عدم اجرای صحیح آن، به رفع نقاط ضعف آن بپردازند. طبیعتا اجرای تفاهمنامه ای با نقشه راه مشخص، اهداف دقیق و پیشبینی کامل نتایج، بهتر از اجرای تفاهمنامه ای کلی و وسیع، آن هم بدون ذکر جزییات است. مشکل عدم مصرف بهینه انرژی در کشور، همانگونه که جواد اوجی وزیر نفت هم در مراسم امضای تفاهمنامه اشاره کرد، مشکلی جدی است که باید برای رفع آن تلاش کرد. اما رفع این مشکل، از طریق امضای تفاهمنامه های کلی و تکراری امکانپذیر نیست. ما مشکل قانون و تفاهمنامه و قرارداد نداریم؛ مشکل ضعف در اجرا داریم!