فروردین ماه هم گذشت و خبری از لغو تحریم نشد! تحریمی که زمانی حسن روحانی گفته بود اگر دست دولتش را باز می گذاشتند، می توانست اسفند ماه ۹۹ لغو شود.
يکشنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۱ - ۱۰:۱۶
کد مطلب : 38
دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن با تحلیف او در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ به صورت رسمی آغاز شد؛ یعنی همزمان با آغاز بهمن ماه ۱۳۹۹. فضا هم در ایران و هم در آمریکا از منظر بر سر کار بودن دو دولت اعتدالگرا و دموکرات، برای بازگشت به برجام و رفع تحریمها مساعد بود و به همین دلیل پیشبینی میشد مذاکرات بازگشت به برجام خیلی زود به سرانجام برسد. روز ۲۳ تیر ۱۴۰۰، حسن روحانی در نشست هیات دولت، سخنان صریحی بر زبان آورد که نشان می داد امکان رسیدن به توافق با دولت بایدن وجود داشت. او گفت که اگر همه به اصول ۶۰ و ۱۱۳ قانون اساسی احترام می‌گذاشتند، تحریم اسفند ماه برداشته می شد. طبق اصل ۶۰ قانون اساسی، "اعمال قوه مجریه جز در اموری که در این قانون مستقیماً بر عهده رهبری گذارده شده، از طریق رییس جمهور و وزراء است". طبق اصل ۱۱۳ قانون اساسی نیز "پس از مقام رهبری رئیس جمهور عالیترین مقام رسمی کشور است و مسئولیت اجرای قانون اساسی و ریاست قوه مجریه را جز در اموری که مستقیماً به رهبری مربوط می شود، بر عهده دارد." روحانی، هر چند دیرهنگام ولی به هر حال اصولی از قانون اساسی را متذکر شد که اختیارات رئیس جمهور را ذکر می کند و بدین معناست که اگر اختیار کافی به رئیس جمهور داده می شد امکان برداشته شدن تحریمها وجود داشت. اما اختیار کافی به او و تیم مذاکره کننده داده نشد و پیش از پایان کار دولت روحانی هم مذاکرات متوقف شد تا پس از روی کار آمدن دولت رئیسی، مذاکرات با تیم جدیدی پیش برود.
همانگونه که برجام و لغو تحریم، بیشترین تاثیر را روی افزایش تولید و صادرات نفت ایران و به تبع آن افزایش رشد اقصادی کشور حاصل از فروش نفت داشت، بازگشت تحریم هم بیشترین زیان را به حوزه فروش نفت ایران وارد کرد. با پایان تحریم‌های نفتی در سال ۲۰۱۶، میانگین صادرات نفت ایران از ۱.۹ میلیون بشکه در روز فراتر رفت و در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه سال ۱۳۹۵) ایران توانست صادرات نفت را به ۲.۳ میلیون بشکه در روز یعنی حتی بیشتر از صادرات پیش از تحریمها، برساند. در سال ۹۵، بعد از اجرای برجام، رشد اقتصادی ایران بدون نفت مثبت شد و به ۳.۳ درصد رسید اما رشد اقتصادی سال ۹۵ با احتساب نفت، رقم اعجاب انگیز ۱۲.۵ درصد را ثبت کرد که نشان می‌دهد افزایش صادرات نفت نقش مهمی در افزایش تولید ناخالص داخلی ایران بعد از برجام داشت. اگر صادرات ۲.۳ میلیون بشکه در روز را که در دی ماه سال ۱۳۹۵ تحقق یافت، نقطه اوج صادرات نفت ایران بدانیم اما میانگین صادرات نفت پس از برجام را میانگین ۲. ۲ میلیون بشکه در روز در نظر بگیریم که نتیجه گیری ما به واقعیت نزدیکتر باشیم می توانیم محاسبه کنیم که اگر بازگشت به برجام و لغو تحریمها، آنگونه که حسن روحانی گفته بود از اسفند ماه سال ۹۹ تحقق می یافت، چه درآمدی برای کشور حاصل می شد.
اگر اسفند سال ۹۹، بازگشت به برجام اتفاق می افتاد و تحریمها لغو می شد در سال ۱۴۰۰ در مجموع می توانستیم حداقل ۸۰۰ میلیون بشکه نفت صادر کنیم. قیمت نفت پارسال، در فروردین ماه بالای ۶۰ دلار، در تیرماه بالای ۷۰ دلار، در آبان بالای ۸۰ دلار، و در بهمن بالای ۹۰ دلار بود. اگر میانگین قیمت نفت در سال ۱۴۰۰ را حدود ۸۰ دلار در نظر بگیریم که برآوردی حداقلی است، به این معناست که در صورت لغو تحریم، پارسال می توانستیم حداقل ۶۴ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته باشیم. این درحالیست که هم میزان صادرات نفت ما کمتر از این میزان بود و هم به دلیل تحریم، نفت ما با تخفیف به مشتریان فروخته می شد.
این یک سال و یک ماه، نه فقط این میزان درآمد نفتی (و حتی بیشتر) را از دست دادیم، بلکه یک سال دیگر در جذب سرمایه و تکنولوژی برای توسعه میادین نفت و گاز عقب ماندیم تا همچنان به عنوان کشوری با دومین و سومین ذخایر نفتی، تولیدی غیر متناسب با ذخایر داشته باشیم. اما آیا می توانیم برای لغو تحریم در ماههای ابتدایی سال جاری امیدوار باشیم؟ پاسخ دشوارتر از آن است که پیش از این تصور می شد.
حمیدرضا شکوهی
akhbarenaft.com/vdcg4.9waak97rrp.html
تگ ها