گاز برای مشترکان خانگی چقدر گران می شود؟

خبرها حاکی از ارسال پیشنهاد اصلاح تعرفه گاز براساس اقلیم‌های مختلف پنجگانه کشور در دوازده پله مصرف نهایی از سوی وزارت نفت به هیأت دولت است. دولت رئیسی اصرار دارد به جای افزایش قیمت، از عبارت اصلاح قیمکت استفاده کند که افزایش قیمت گاز هم از این قاعده مستثنا نیست!

به گزارش اخبار نفت، این دومین مصوبه برای افزایش قیمت گاز در کمتر از شش ماه است. این درحالیست که قیمت گاز از از سال ۹۶ تا آذر تغییری نداشت اما از آذر پارسال، سه پله اول که گفته می شود ۷۵ درصد از مشترکانی هستند که پرمصرف نبودند تغییر قیمتی نداشتند، اما از پله چهارم، هر پله نسبت به پله قبلی ۴۰ درصد افزایش نرخ داشت. حالا اما نوبت تغییر قیمتی است که پله های اول را هم شامل می شود. سید جلال نورموسوی مدیر امور گازرسانی شرکت ملی گاز ایران چندی پیش گفته بود تغییر تعرفه‌های گاز امسال زودتر ابلاغ می‌شود تا مردم فرصت انجام اقدامات برای مدیریت مصرف را داشته باشند. قرار است مصوبه جدید، در ماههای گرم سال هم اعمال شود چراکه در این ماهها مصرف پایین است و تغییر مبالغ قبوض گاز برای عموم مردم چندان محسوس نخواهد بود.

هم‌اکنون ۲۵میلیون مشترک گاز در کشور وجود دارد که از این تعداد، ۷۶درصد از مشترکان در سه پله اول مصرف قرار دارند و ۵۰درصد گاز کشور را مصرف می‌کنند. متوسط قیمت گاز سه پله اول مشترکان هر مترمکعب حدودا ۶۳تومان است. هر مشترک در ماه حدود ۵۰۰مترمکعب مصرف دارد که با نرخ ۶۳تومان، ۳۵هزار تومان در ماه پول گاز می‌پردازد. البته این میانگین ماههای سرد و ماههای گرم با هم است و طبیعی است که مشترکان در ماههای سرد سال، هزینه بیشتری بابت گاز می پردازند.

درصد تغییر تعرفه گاز بر مبنای قیمتهای جدید پیشنهادی برای پرمصرفها بیشتر است و برای همه مشترکان در ماههای گرم بیشتر از ماههای سرد سال است.

جالب اینجاست در ماههای گرم که از شانزدهم فروردین تا پانزدهم آبان سال بعد محاسبه می شود، تعرفه گاز برای پله اول که کم مصرف ترین ها هستند 105 درصد افزایش می یابد! اما این میزان تغییر برای ماههای سرد، یعنی از شانزدهم آبان تا پانزدهم فروردین سال بعد، 18 درصد است. برای پله دوم و پله سوم مشترکان گاز که آنها هم جزو کم مصرفها هستند، تعرفه گاز برای ماههای گرم سال به ترتیب 54 و 37 درصد و برای ماههای سرد سال به ترتیب 22 و 20 درصد رشد می کند. در آذرماه سال گذشته، این سه پله، هیچ افزایش قیمتی نداشتند.

اما برای پله های 4 تا 12 شاهد تکرار افزایش قیمت تعرفه گاز هستیم. در واقع مشترکان این پله ها که پرمصرف محسوب می شوند در آذرماه سال گذشته یک بار با رشد تعرفه گاز مواجه شده اند و حالا مجددا تعرفه گاز آنها افزایش می یابد. جالب اینجاست که میزان رشد تعرفه گاز برای پله های 4 تا 12، چه در ماههای سرد و چه در ماههای گرم سال بیش از میزان رشد تورم است. در پله 4 و 5 به ترتیب شاهد رشد 60 و 97 درصدی تعرفه گاز در ماههای گرم و رشد 41 و 74 درصدی در ماههای سرد سال خواهیم بود. اما از پله 6 تا 12، رشد قیمت گاز نجومی است!

البته به نظر نمی رسد تنها هدف دولت از رشد نجومی تعرفه گاز برای پله های 6 تا 12، مقابله با افزایش مصرف گاز از طریق گرانتر کردن تعرفه گاز برای پرمصرفها باشد، بلکه قطعا در این زمینه چشم به درآمدزایی هم داشته است. چراکه تعرفه گاز مشترکان این پله ها بین 140 تا 1681 درصد در ماههای سرد سال رشد خواهد کرد!

طبیعتا بخش مهمی از مشترکین پله های بالا، هزینه بالای مصرف گاز را می پردازند و این موضوع به اصلاح فرهنگ مصرف گاز منجر نخواهد شد. مهمترین وظیفه دولت، اصلاح فرهنگ مصرف گاز در جهت بهینه سازی مصرف انرژی است. همچنان استانداردهای عایق ساختمان به خوبی رعایت نمی شود؛ همچنان بخش اعظم انرژی در موتورخانه ها هدر می رود؛ همچنان بخش مهمی از گاز در ادارات و سازمانها هدر می رود؛ همچنان نیروگاههای برق ما با کمترین راندمان کار می کنند و بخش مهمی از هدررفت گاز را به خود اختصاص می دهند؛ و همچنان بخش اعظم بخاری های گازسوز موجود در بازار و خانه های مردم دارای راندمان انرزی بسیار پایین است که حتی تعویض رایگان آنها برای مردم، از جهت تاثیری که در صرفه جویی در مصرف گاز دارد، برای دولت بسیار به صرفه است اما طرح مربوطه از زمان دولت قبل اجرانشده باقی مانده است.

اگر وزارت نفت بقه دنبال درآمدزایی برای دولت است، از طریق رشد نجومی تعرفه های گاز پرمصرفها به این هدف نائل می شود اما اگر هدف صرفه جویی است، با این تغییر تعرفه چندان موفق نخواهد بود چراکه باید بهینه سازی مصرف را بین همان پله های اول تا سوم که سه چهارم مشترکین گاز را تشکیل می دهند و همچنین رعایت دقیق استانداردهای بهینه سازی جستجو کند.