ساخت سکوهای فشارافزا در ایران؛ رویا یا واقعیت؟!

اخبار نفت-حمیدرضا شکوهی: مهندس اکبر ترکان میگفت، در اجرای طرح ها و پروژه ها مولفه های مدت اجرای پروژه، قیمت و کیفیت، از اهمیت بالایی برخوردار است. به عبارت ساده‌تر، هر پروژه‌ای انجام می‌شود؛ اما مهم این است که در چه مدت زمانی، با چه کیفیتی و با چه میزان هزینه‌ای؟! حکایت برخی پروژه‌ها و ساخت برخی تاسیسات و تجهیزات در کشور ما مصداق بارز همان سخن مرحوم ترکان است.

روز شنبه ۲۳ اردیبهشت، وقتی علیرضا ضیغمی رئیس هیئت‌مدیره شرکت مهندسی و ساخت تأسسیات دریایی، در کنفرانس خبری مدیران این شرکت در نمایشگاه نفت تهران، از کمک ایران به کشورهای همسو و آمادگی شرکت تأسیسات دریایی برای حضور در پروژه‌های نفتی و گازی کشورهای ونزوئلا، عراق، سوریه و یمن سخن گفت مهمترین پرسشی که در ذهنم ایجاد شد وضعیت سکوهای فشارافزایی در پارس جنوبی بود و این که آیا ما توان ساخت آنها را داریم؟

مهمترین عاملی که موجب تاخیر در توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی در دو دهه اخیر شده، نیاز به فناوری سکوهای فشارافزایی است که کشور ما از آن بهره‌مند نیست. به همین دلیل در دو مقطع زمانی شرکت توتال برای توسعه فاز ۱۱ انتخاب شد تا با انتقال تکنولوژی سکوهای فشارافزایی به کشور، نه‌تنها مشکل فاز ۱۱ بلکه مشکل افت فشار گاز در فازهای توسعه یافته قبلی پارس جنوبی هم حل شود. کاری که در حوزه حفاری دریایی، در زمان حضور استات‌اویل نروژ در ایران انجام شد و شرکت‌های داخلی را با فناوری‌های نوین حفاری در دریا آشنا کرد و بعدها در دوران تحریم به کارمان آمد. اما محمدرضا زهیری مدیرعامل شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی، درباره نیاز به سکوهای فشارافزایی نظرات متفاوتی دارد. او در عین حال که دسترسی به این تکنولوژی را دشوار نمی‌داند، معتقد است در مورد میزان افت فشار در پارس جنوبی بزرگنمایی شده است. این درحالیست که برخی کارشناسان معتقند پارس جنوبی از چهار سال آینده، سالانه به اندازه یک فاز (۲۸ میلیون مترمکعب) با افت تولید مواجه خواهد شد.

محمدرضا زهیری در پاسخ به پرسش"اخبار نفت" درباره سکوهای فشارافزایی در فاز ۱۱ به موضوع افت فشار گاز در پارس جنوبی پرداخت و گفت: متأسفانه فرآیند افت فشار طی سال‌های آینده در همه فازهای پارس جنوبی به اندازه‌های مختلف وجود خواهد داشت، اما درباره مقدار این افت فشار در دوران مدیریت پیشین اغراق شد و موضوع ساخت سکوهای فشارافزا را بزرگ و پیچیده جلوه داده‌اند.

وی گفت که ساخت سکوهای فشارافزا برای پارس جنوبی با توجه به ظرفیت بالای سرمایه انسانی و تجهیزات موجود در کشور دست‌یافتنی است. به گفته زهیری یکی از چالش‌های ساخت این سکوها طراحی دقیق پایه‌های آن با توجه به وزن بالای تأسیسات نصب شده روی سکو است. هم‌اکنون طراحی و ساخت سکوهای فشارافزا با همکاری دانشگاه‌های کشور در شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی در حال انجام است و ما در زمینه طراحی ساخت، حمل و نصب این نوع سکوها هیچ مشکلی نداریم، اما تا زمان مشخص شدن وزن دقیق تجهیزات به‌کار رفته روی این سکوها طراحی دقیق برای ساخت جکت آن زمان می‌برد. می‌توان بعضی از تجهیزات سکوهای فشارافزای پارس جنوبی را همچون تجهیزات تولید برق را در سکوهای جانبی تعبیه کرد و با روش‌های طراحی نو، وزن این سکوها را کاهش داد.

مدیرعامل شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی در حالی به تجربه افزایش هزار تنی وزن سکوهای میدان نفتی فروزان به عنوان یک تجربه موفق اشاره کرد که سکوی فروزان دو برابر سکوهای قبلی است درحالیکه سکوهای فشار افزا علاوه بر نیاز به فناوری پیشرفته تر، حداقل هشت برابر سکوهای فعلی وزن دارند و زیرساخت مناسب برای ساخت آن در داخل کشور وجود ندارد.

نکته جالب اینجاست که پس از آنکه توتال دو بار به خاطر تحریم، از پروژه فاز ۱۱ خارج شد و هر دو بار قرار شد سی ان پی سی چین پروژه را پیش ببرد اما هر دو بار به خاطر عدم امکان ساخت سکوهای فشارافزا، از پروژه خارج شد که اسناد آن در شرکت ملی نفت موجود است. دشوار می توان پذیرفت کاری که چینی ها هم نمی توانند انجام دهند ما بدون آن که هیچ نقشه راهی درباره آن تاکنون ترسیم کرده باشیم، بتوانیم به نتیجه برسانیم اما نکته مهمتر در این زمینه، مدت زمان اجرای پروژه، کیفیت کار و هزینه آن است که در این زمینه گفتنی بسیار است که به آن خواهیم پرداخت.