زنگ خطر واردات بنزین شنیده می‌شود

این روزها دستاورد ایران در صادرات بنزین به راحتی از دست رفته و علی رغم اینکه حتی یک لیتر هم بنزین صادر نمی شود هم اکنون گمانه زنی ها برای واردات بنزین نیز از سر گرفته شده است.
به گزارش مهر جلیل سالاری در حاشیه امضای پنج تفاهم‌ میان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با شرکت‌های دانش‌بنیان در جمع خبرنگاران اظهار کرده است: با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام داده‌ایم باید دوره مصرف سوخت را مدیریت کنیم و پس از آن به‌دنبال ذخیره‌سازی سوخت باشیم.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در پاسخ به این پرسش که آیا تولید بنزین در کشور کاهش یافته است، تصریح کرد: تولید بنزین بر مبنای تعداد پالایشگاه‌هایی که در بخش عملیات هستند و دوره تعمیرات، ممکن است دچار نوسان‌هایی شود، اما اینکه گفته شود تولید بنزین به ۷۰ یا ۸۰ میلیون لیتر رسیده است صحت ندارد، ما در برخی موارد به تولید ۹۴، ۹۷، ۱۰۰ تا ۱۰۴ میلیون لیتر بنزین هم رسیدیم.
وی درباره صادرات بنزین نیز گفت: هم اکنون به دنبال تأمین نیاز داخل هستیم و سپس بحث ذخیره‌سازی را خواهیم داشت، اما در همین هفته صادرات گازوئیل (نفت گاز) و بعضی از فرآورده‌ها را داشته‌ایم.
صحبت‌های مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران وضعیت وخیم تولید و مصرف بنزین را در کشور طی ماه‌های گذشته نشان می‌دهد. اگرچه برای گرفتن آمار و اطلاعات مستند در خصوص میزان تولید و مصرف بنزین به در بسته خوردیم و آمار رسمی در این خصوص منتشر نمی‌شود که این موضوع محل سوال است اما با جستجوی ساده در اینترنت به واکنش رسانه‌ها به صحبت‌های سالاری برخورد کردیم که عمده این موارد هشدار نسبت به واردات بنزین بود. به طوری که این نگرانی ایجاد شده است که اگر مصرف بنزین توسط شرکت ملی پالایش و پخش کنترل نشود و راه کاری برای کاهش فروی مصرف اندیشیده نشود کشوری که با زحمت به عنوان صادرکننده بنزین در جهان معرفی شده است دوباره وارد کننده این سوخت استراتژیک شود و واردات بنزین را از سر بگیرد.
حتماً به خاطر دارید که در اوایل دهه ۹۰ وقتی ایران به بنزین نیاز داشت آمریکا چگونه صادرات بنزین به ایران را متوقف کرد و عملاً بنزین به عنوان پاشنه آشیل دولت در آن سال‌ها تبدیل شد.
پس از تلاش‌های صورت گرفته تولید بنزین در دهه ۹۰ به رقم قابل توجهی رسید تا حدی که کشوری که روزی نیازمند واردات بنزین بود تبدیل به صادرکننده این سوخت شد. اما اکنون زنگ خطر واردات مجدد بنزین به گوش می‌رسد به طوری که مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی از احتمال واردات و یا تهاتر نفت با بنزین از شهریورماه سخن می‌گویند.
بی توجهی به هشدارهایی که داده شد
مصرف بنزین در کشور از روزهای پایانی سال ۱۴۰۰ به یکباره اوج گرفت و به ۱۳۱ میلیون لیتر نیز در برخی از روزها رسید و با آغاز نوروز نیز این روند مصرفی همچنان افزایشی بود تا جایی که با کمک مخازن استراتژیک بنزین، شرکت ملی پالایش و پخش توانست روزهای پر مصرف ابتدایی سال جاری را پشت سر گذارد.
در همان ایام رسانه‌ها هشدارهای جدی را به مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش دادند که باید درکنار کنترل مصرف بنزین موضوع افزایش تولید را نیز جدی بگیرند هرچند که می‌دانیم افزایش تولید یک شبه رخ نخواهد داد اما مسئله اینجا است که می‌توان دوره اورهال شرکت‌های پالایشی را کوتاه کرد تا حداقل از این محل ضربه نخوریم.
اکنون که یک ماه از تابستان گذشته است و آمارهای غیر رسمی نشان از مصرف روزانه ۱۲۰ میلیون لیتری بنزین دارد که این میزان مصرف اختلاف قابل توجهی با تولید داشته است که نشان می‌دهد ماه‌های آینده در صورت عدم کنترل مصرف و افزایش تولید قطعاً با مشکل جدی رو به رو خواهیم شد که در خوشبینانه ترین حال بازگشت تولید بنزین توسط پتروشیمی‌ها است.
براساس آمار و اطلاعات رسمی هم اکنون در کشور روزانه ۱۰۳ میلیون لیتر بنزین تولید می‌شود و این میزان تولید در حالی صورت خواهد گرفت که تمام پالایشگاه‌ها با ظرفیت کامل اقدام به تولید بنزین کنند هرچند که به گفته مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش هم اکنون به دلیل اورهال پالایشگاه‌های کشور این حجم بنزین تولید نمی‌شود.
صادرات بنزین نزدیک به صفر
به گواه آمار صادرات بنزین هم اکنون چیزی نزدیک به صفر است مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش صادرات بنزین را توقف کرده‌اند تا حجم ذخایر استراتژیک بنزین بهبود پیدا کند اما وضعیت مصرف به گونه‌ای رقم خورده است که به نظر می‌رسد حداقل در کوتاه مدت با این روند امید به صادرات بنزین نخواهیم داشت و در بلند مدت نیز اگر مصرف کنترل شود ممکن است با آمدن پالایشگاه شهید سلیمانی دوباره به صادرکننده بنزین تبدیل شویم اما اکنون مسئله تأمین بنزین برای مصرف روزانه است.
با توجه به شرایط حال حاضر کشور افزایش قیمت بنزین دور از ذهن است بنابراین کنترل مصرف با افزایش قیمت صورت نخواهد گرفت به همین جهت به نظر می‌رسد شرکت ملی پالایش و پخش چاره‌ای ندارد به جز واردات بنزین اما موضوع اینجا است که در بودجه سال جاری ارزی برای واردات بنزین در نظر گرفته نشده است بنابراین موضوع تهاتر نفت با بنزین محتمل‌ترین سناریو پیش رو است.
از سوی دیگر دولت و مجموعه شرکت ملی پالایش و پخش می‌توانست روی کمک سوخت سی ان جی حساب کند. در حال حاضر میزان ۲۳ تا ۲۴ میلیون متر مکعب به صورت روزانه سی ان جی در کشور مصرف می‌شود که این میزان مصرف سی ان جی عملاً از مصرف بنزین کاسته است.
مسئولان صنعت سی ان جی معتقدند اگر دولت هم اکنون نیز فکری به حال صنعت سی ان جی کند تا حد قابل توجهی مصرف سی انجی می‌تواند رشد کند که این مسئله درنهایت به کاهش مصرف بنزین کمک خواهد کرد.
نمره ضعیف پالایش و پخش در خصوص بنزین
علی رغم تلاش‌های شبانه روزی دولت و وزارت نفت به منظور تأمین منابع مورد نیاز برای حرکت چرخ اقتصاد کشور اما شرکت پالایش و پخش نتوانسته است در خصوص کنترل مصرف و برنامه ریزی برای افزایش تولید بنزین عملکرد خوبی داشته باشد و به نظر می‌رسد بنزین در ماه‌های اتی با این روند، تبدیل به پاشنه آشیل دولت شود به طوری که تمام تلاش‌های مجموعه وزارت نفت که منظور افزایش صادرات نفت صورت گرفته است به جای آنکه در بخش‌های مولد اقتصاد مورد استفاده قرار گیرد صرف تهاتر با بنزین خواهد شد و عملاً دستاوردهای وزارت نفت به باد خواهد رفت.